Dr. BİLTEKİN ÖZDEMİR; "TÜRKİYE’DE EKONOMİK BÜYÜME, MİLLİ GELİRİN OLUŞUMU VE BÖLÜŞÜMÜ"

TÜRKİYE’DE EKONOMİK BÜYÜME,

MİLLİ GELİRİN OLUŞUMU VE BÖLÜŞÜMÜ ([1])

         1. Büyüme ve Gayrısafi Yurtiçi Hasıla (GSYH)

         Bir ülkede milli gelirin dağılımını belirleyen önemli faktörlerden birisi ve belki de en önemlisi o ülkenin toplam Gayrısafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyüklüğüdür. Çünkü, toplumun bölüşeceği toplam ülke içi hasıla ne kadar büyük olursa, onun bireyler arasında bölüşümü kolaylaşır ve diğer koşulların da sağlanması ile gelir dağılımında adalet ve eşitlik daha büyük oranda gerçekleştirilebilir. O bakımdan, bir ülkede bütün iyi niyetli çabalara rağmen gelir dağılımında ve özellikle açlık ve yoksulluk sınırlarının aşılmasında karşılaşılan güçlüklerin temelinde öncelikle o ülkenin gelişmişlik ve refah düzeyi gelir.

         Türkiye’de 1923-2013 yıllarını kapsayan 90 yıllık Cumhuriyet ekonomisinde gerçekleşen GSYH, Ekonomik Büyüme, Nüfus, Fert Başına Gelir, Enflasyon ve Döviz Kurları gibi ekonomik göstergelerin izlediği seyir yıllar veya dönemler itibariyle aşağıdaki Tablolar’da gösterilmektedir (Tablo: 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 7).

          Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar geçirilen siyasal dönemlere, bu dönemlerde sorumluluk alan hükümetlere ve dönemsel büyüme oranlarına da Tablo 8 ve Tablo 9’da yer verilmiştir.

         Tablo 8’de Cumhuriyet dönemine kısaca ve topluca baktığımızda, en yüksek dönemsel büyümenin aritmetik olarak % 7,9 oranı ile (bileşik ya da birikimli olarak ise % 12,6 oranı ile) 1923-1938 yıllarını kapsayan Atatürk döneminde sağlandığını görüyoruz.

          Bu yılların aynı zamanda 1929 Dünya Büyük Krizinin yaşandığı, Osmanlı Devletinden gelen borçların ödenmeye devam edildiği, Tekalifi Milliye borçlarının da ödendiği, yabancı şirketlerin millileştirildiği, üretken nüfusun önemli bir bölümünün cephelerde yitirildiği, bütün bu olumsuzluklara karşın demiryolu politikasının başarı ile uygulandığı, 1933’de Sümerbank’ın, 1935’de Etibank’ın, 1925-1935 aralığında Uşak, Alpullu, Eskişehir ve Turhal şeker fabrikaları ile başlatılan şeker ve mensucat  sanayilerinin kurulduğu ve tüm bunların dışarıya borçlanmadan ulusal kaynaklara dayanılarak gerçekleştirildiği dikkate alınırsa, Atatürk ve arkadaşlarının ekonominin yönetiminde de ne ölçüde üstün başarı gösterdikleri daha iyi anlaşılacaktır ([2]).

---

([1]) Dr. Biltekin Özdemir ;

Dr. Biltekin Özdemir 

20 .Dönem Samsun Milletvekili ve Plan-Bütçe Komisyonu E. Başkanı, Maliye ve Gümrük Bakanlığı E. Müsteşarı

([2]) Tekâlif-i Milliye Emirleri, Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktalarından olan Sakarya Meydan Muharebesi öncesi ordunun ihtiyacını karşılamak ve Sakarya Savaşı'na hazırlanmak için Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın kanunla kendisine verilen yasama yetkisini kullanarak yayınladığı "Ulusal Yükümlülük Emirleridir". 7 Ağustos 1921'de yayınlanmış olup toplamı on maddedir.

Muharebesi öncesi ordunun ihtiyacını karşılamak ve Sakarya Savaşı'na hazırlanmak için Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın kanunla kendisine verilen yasama yetkisini kullanarak 7 Ağustos 1921'de yayınladığı "Ulusal Yükümlülük Emirleri" olup, şu on maddeden oluşmaktadır.

1. Her kazada bir Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak.

2. Tüccar ve ahali elindeki çamaşırlık bez, erkek elbisesi yapmaya elverişli her çeşit kumaş ile kösele, astar, meşin, sahtiyan, çarıklık deri, mıh ve hayvan malzemesinin % 40’ına, bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.

3. Her ev bir kat çamaşır, bir çift çorap ve çarık hazırlayarak askerlerin kullanması için Tekâlif-i Milliye Komisyonlarına teslim edecek.

4. İnsan ve hayvan yiyeceklerinin % 40'ına bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.

5. Her türlü nakil vasıtaları, ayda bir kez 100 kilometre olarak orduya taşıma hizmeti verecek.

6. Ordunun yiyeceğine ve giyeceğine yarayan bütün terk edilmiş mal ve malzemelere el konacak.

7. Muharebeye ilişkin her türlü silah ve mühimmat, üç gün içinde Tekâlif-i Milliye Komisyonlarına teslim edilecek.

8. Akaryakıt, kamyon lastiği ve haberleşme malzemesinin % 40'ına bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.

9. Silah ve malzeme yapan zanaatkârlar tespit edilerek ordu hizmetine alınacak.

10.Her türlü araba ve hayvanın % 20'sine bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.

        Tekalif-i Milliye Komisyonları, savaş ekonomisine giren ve Tekalif-i Milliye Emirlerinde belirtilen malları toplayarak kendisine bildirilen cepheye gönderecek, ayrıca bu emirlerin hizmet yükümlülüğüne ilişkin hükümlerini uygulayacaktır. Komisyon üyelerinden görevinde ihmal gösterenler, vatana ihanet suçu işlemiş sayılacak ve ona göre cezalandırılacaktır.

        www.tarihgazetesi.net

        TÜRKİYE’DE EKONOMİK BÜYÜME,

MİLLİ GELİRİN OLUŞUMU VE BÖLÜŞÜMÜ

BÜTÜN KİTAPÇILARDA